Wat is privé en wat is publiek? Die vraag wordt op scherp gezet door opportunistische chauffeurs van Google. © Foto RedMouse
MIDDENMEER
Lars van der Bel
20:52 uur | 13 augustus 2025
Het Noordhollands Dagblad is van de situatie op de hoogte gesteld door Ronald de Goede, een oplettende inwoner van de Wieringermeerpolder. Hij meldt dat een auto van Google Streetview herhaaldelijk erven aan de Alkmaarseweg in Middenmeer heeft betreden. In eerste instantie werd nog gedacht aan een incident, voortkomend uit een onoverzichtelijke verkeerssituatie.
„Het zou een begrijpelijke fout zijn geweest omdat er op de kaart soms foutief staat aangegeven dat het erf en het landweggetje onderdeel zijn van de openbare weg.” Toen de auto andermaal bij iemand het erf opreed waar dat overduidelijk niet het geval was, kwam het tot een interventie vanuit de buurt en werd zelfs de politie ingeschakeld.
Vier privéterreinen betreden
Navraag in de buurt leert dat het voorval op 24 maart plaatsvond en dat daarbij in ieder geval vier privéterreinen zijn betreden. De dienstdoende chauffeur is daarbij staande gehouden met de vraag ’wat hij aan het doen was’. „Er staat Google op die auto”, getuigt een buurtbewoner die liever anoniem wil blijven. „Maar voor hetzelfde geld is het een louche figuur die beelden doorverkoopt voor andere doeleinden.”
Na inschakeling van de politie kregen de buurtbewoners uiteindelijk een leidinggevende van de chauffeur aan de lijn. Deze persoon beloofde ter plekke de beelden van twee adressen te verwijderen waar ze tot achter op het erf waren geweest. Daarmee werd een aangifte in de kiem gesmoord, bevestigt de politie. Een blik op Google Streetview leert dat de opnames van deze twee adressen inderdaad zijn verwijderd. Maar de beelden laten ook zien dat de auto’s van Google ’op allerlei plekken zijn geweest die duidelijk geen deel uitmaken van de openbare weg’, aldus Goedheer.
Het is onmogelijk te bewijzen, maar je denkt dan toch aan al die inbraken die we hier onlangs hadden
Els Driesprong
Woonachtig aan de Alkmaarseweg
Behalve aan de Alkmaarseweg zijn bijvoorbeeld ook erven van verschillende boerderijen aan de Molenweg betreden. En ook bij het Van Der Valk-hotel, kringloopwinkel Rataplan, de Praxis en het Wiringherlant in Wieringerwerf zijn de auto’s opvallend ver doorgereden. Hoewel de opnames niet direct een inbreuk vormen op privacygevoelige informatie, is het duidelijk dat niet iedereen er even content mee is.
Inbraken
Het erf van Els Driesprong aan de Alkmaarseweg is een van de andere adressen waar de auto tot aan de achterdeur van haar kattenpension opnames heeft gemaakt. In tegenstelling tot haar twee buurtgenoten is zij daar pas achter gekomen toen de beelden al gepubliceerd waren. „Iedereen kon bij mij rondkijken, ook mensen die kwaad in de zin hebben. Het is onmogelijk te bewijzen, maar je denkt dan toch aan al die inbraken die we hier onlangs hadden. Bij een paar van de gedupeerden blijkt ook tot op het eigen erf te zijn gefilmd.”
Via Google kwam Driesprong erachter wat ze kon doen om de beelden te laten verwijderen. „Ik moest een probleem melden via de website. Dat heb ik gedaan, dagen achter elkaar, meerdere keren per dag. Ruim veertig meldingen zal ik gemaakt hebben. Tussendoor heb ik ze proberen te bellen, maar je krijgt echt niemand te pakken bij dit bedrijf. Na twee weken hebben ze uiteindelijk mijn huis geblurd en de opnames vanaf het erf verwijderd. Maar verder geen enkele toelichting over hoe en wat. Uiteindelijk is het achter de rug, maar zoals je misschien merkt: het maakt me nog steeds kwaad.”
De auto’s van Google zijn op allerlei plekken geweest die duidelijk geen deel uitmaken van de openbare weg
Ronald de Goede
Oplettende inwoner
Blurren
Ook richting het Noordhollands Dagblad laat de communicatie van het Amerikaanse techbedrijf te wensen over. In een eerste reactie meldt Google dat het bedrijf de situatie ’nauwkeurig’ gaat bekijken. Verder herhaalt het bedrijf dat men via internet eenvoudig een ’probleem’ met Google Streetview kan melden. Zo kunnen mensen opnames van zichzelf, hun auto of woning rapporteren en laten vervagen.
Daar blijft het lange tijd bij wat betreft de reactie, totdat het bedrijf de situatie daadwerkelijk ’nauwkeurig’ heeft bekeken. Conclusie: „We hebben de straten in dit gebied onderzocht en vastgesteld dat de Streetview-beelden openbare wegen en bedrijven tonen. Deze beelden zijn daarom niet in strijd met ons contentbeleid.”
Een auto van Google op het Kerkepad in Schagen © Archieffoto Mediahuis/Hedzer Faber
De betrokken buurtbewoners herhalen tegenover deze krant dat hun erven privéterrein zijn en dat het kadaster dat onderschrijft. Ook herhalen zij op geen enkel moment toestemming te hebben gegeven voor de opnames. Of de auto’s ook op andere plekken in Nederland stelselmatig privéterreinen hebben bezocht, is niet duidelijk. Een vergelijkend onderzoekje op Google Street View leert dat de auto’s in andere plattelandsgebieden van Noord-Holland, zoals de Beemster, zorgvuldiger te werk zijn gegaan.
Autoriteit
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) meldt in een toelichting dat ze geen uitspraken kunnen doen over specifieke zaken voordat er onderzoek heeft plaatsgevonden. Wel kunnen zij in algemene zin iets zeggen over privacy en de bescherming van persoonsgegevens. Zo melden ze dat veel afhangt van intentie en belangen. Zo is van belang waarom iemand foto’s maakt, wat er op het beeld staat én wat hij of zij ermee van plan is.
’Als daar persoonsgegevens op staan, zal degene die een foto maakt een grondslag op basis van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moeten hebben’, aldus de AP. Dat wil zeggen dat er een gerechtvaardigd belang moet zijn om die gegevens te verwerken of dat iemand zelf toestemming heeft gegeven. De AP wijst naar
hun website waar deze grondslagen staan uitgelegd.
De AVG schrijft verder voor dat communicatie in deze een belangrijke rol speelt: het moet op wat voor manier dan ook, en voor alle betrokkenen, duidelijk zijn waarom er persoonsgegevens moeten worden verwerkt.
Woordvoering van de AP wijst erop dat men eerst met Google naar een oplossing moet zoeken voordat ze bij de AP een klacht indienen. ’Google kan namelijk ook helpen met blurren/verwijderen etc. Of de instantie kan onderzoeken of Google Streetview in deze in overtreding is, is vervolgens wel de vraag. In het geval van aangeklaagde bedrijven is het van belang waar het Europese hoofdkantoor gevestigd is. Zetelt het hoofdkantoor van de beklaagde bijvoorbeeld in Ierland (zoals Google) dan stuurt de AP de klacht door voor onderzoek door de bevoegde privacytoezichthouder in Ierland.’
De Alkmaarseweg in Middenmeer. Enkele erven zijn tot achter de oprit op beeld vastgelegd. © Foto RedMouse
Persvrijheid
Hoever media mogen gaan in het vastleggen van privéterrein en persoonsgegeven hangt af van de afweging tussen het recht op persoonlijke levenssfeer en journalistieke vrijheid. Doorgaans mag er vanaf de openbare weg gefotografeerd worden, maar ook dan is het mogelijk om onnodig ver te gaan ten aanzien van iemands privacy. Als er vanaf een weg gefotografeerd wordt die technisch gezien privé-eigendom is, maar die wel publiek toegankelijk is, dan is het ook lastig voor de fotograaf om dit te weten en gaat het waarschijnlijk ver om privacy voorrang te geven. Bovendien mag er meer als er voldoende nieuwswaarde achter zit; denk aan undercover beelden binnen een bedrijf die zich schuldig maakt aan misstanden en die beelden zijn nodig om die misstanden aan de kaak te stellen. Kortom: het is, net als de Autoriteit Persoongegevens al mededeelde, een afweging die afhankelijk is van het geval.
Uiteraard kan Google zich niet op journalistieke vrijheid beroepen. Google maakt foto’s puur ten behoeve van hun commerciële dienst, in dit geval Streetview.