Jeff Mueller van Morgan Stanley zegt dat deze overgang in pensioenen ’enorm’ wordt. © ANP / Robin Utrecht
AMSTERDAM
Theo BestemanVerslaggever
„Deze overgang in pensioenen wordt enorm”, aldus Mueller in het Amsterdamse Conservatoriumhotel. „Nederland heeft een van de grootste pensioenmarkten, in Europa en in de wereld. Dit is uniek, een systeemschok”, zo verklaart hij de interesse.
„Pensioenfondsen moeten heel anders gaan denken. De Nederlandse pensioenhervorming zet wereldwijd kapitaalmarkten in heel Europa onder druk.”
’Enorme bedragen verplaatsen’
De Amerikaan bezoekt met zijn team, dat bij Morgan Stanley 1600 miljard dollar helpt beleggen, Nederlandse pensioenfondsen en uitvoerders die om advies vragen. „Dit zijn zulke enorme bedragen
, die kun je zelf niet zomaar in een paar dagen in de markt verplaatsen. Je wilt dat ook heel zorgvuldig doen; voor mensen gaat het om hun pensioen. Maar wij hebben in dit in andere landen al gedaan.”
Van gegarandeerde pensioenuitkeringen gaat Nederland over naar uitkeringen die meer afhankelijk zijn van de beleggingsresultaten van het pensioenfonds. Het pensioen wordt persoonlijker en flexibeler, maar ook afhankelijk van bewegingen van financiële markten.
Jeff Mueller leidt zes teams in vastrentende beleggingen van Morgan Stanley Investment Management, dat wereldwijd zo’n 1600 miljard dollar laat renderen voor klanten zoals Nederlandse pensioenfondsen.
Wat gaat er gebeuren?
„De Nederlandse pensioenhervorming betekent dat enorme pensioenvermogens uit veilige staatsobligaties mogelijk naar risicovollere beleggingen gaan. Dat versterkt de opwaartse druk in de langlopende rentes. Met direct meer doorwerking: de langjarige rente voor over twintig, dertig jaar gaat stijgen, die stijgt trouwens nu alweer verder.”
„Waarmee de hypotheekrentes oplopen. De stijgende lange rente werkt ook door in de financieringskosten voor overheden. Dat klinkt door op kapitaalmarkten. De Nederlandse wijziging in pensioenbeleggingen dwingen beleggers daarmee tot actie. Heel Europa kijkt mee.”
Hoe werkt dat nu precies?
„De rente voor hypotheken wordt vooral bepaald door de lange rente, van twintig, dertig jaar, en de verwachtingen over inflatie, overheidsschuld en geopolitieke spanningen. De kortere rente volgt vooral de aanpassingen die centrale banken in hun beleidsrentes aanbrengen. Zolang de ECB en de Federal Reserve vasthouden aan deze rentes, blijft de spaarrente redelijk. Maar daalt de beleidsrente, dan daalt de spaarrente ook.”
https://archive.is/o/G0rd3/https://...en-gegijzeld-door-morele-keuzes/94563189.html
Hoe pakt dit nieuwe stelsel uit voor pensioenfondsen?
„Zij hoeven in het nieuwe systeem voor hun verplichtingen minder langlopende staatsleningen aan te houden. Veel van die al lopende staatsobligaties komen dus in de verkoop. Dat zet directe druk op de lange rente die je moet bieden aan beleggers. Staatsobligaties zijn niet meer vanzelfsprekend goedkoop. Je ziet automatisch ook de langjarige hypotheekrente stijgen.”
Wat betekent dit voor spaarrentes?
„Voor consumenten die sparen geldt: de kortlopende rente blijft verbonden met de rentes van centrale banken. Zolang de Europese Centrale Bank haar rentebeleid strak houdt, zoals nu, krijgen spaarders een redelijke rentevergoeding. Worden centrale banken soepeler in hun monetaire beleid, dan verdampt die vergoeding, vrij direct. Voor huizenkopers is het risico anders: de langjarige rente beweegt op verwachtingen over de hoogte van overheidsschuld, de inflatie en ook zaken als geopolitieke spanningen.”
Hogere staatsschulden zorgen voor hogere rentes?
„Klopt. Hogere overheidsschulden kunnen leiden tot hogere rentetarieven, vooral als de Amerikaanse overheid leent zonder geloofwaardige plannen om de schuld te financieren, en uiteindelijk terug te betalen. Dan volgt de markt met hogere langlopende rentes. Het Amerikaanse tekort is nu zo’n zes tot zeven procent van het nationale inkomen. Die rentebetalingen zijn bij deze stijgende schuld uiteindelijk onhoudbaar. Die schuld laten oplopen kan niet zonder instroom van buitenlandse kopers van staatsobligaties. Dus stijgen rentes.”
China koopt al bewust minder.
„China heeft in de afgelopen jaren zijn bezit in Amerikaanse staatsleningen langzaam afgebouwd. Die trend begon al tijdens de eerste termijn van president Trump, die is sindsdien versneld. Als die trend breed doorgaat, kan het Amerikaanse renteniveau stevig oplopen. En dat sijpelt direct door naar Europa: in de rente, maar ook in de dollar.”
„Die stijgt. Hogere rentes in de VS betekenen dat financiële producten in dollars, zoals Amerikaanse staats- of bedrijfsobligaties en spaargeld, daar een hoger rendement krijgen dan in de eurozone. De nauwe verbondenheid van de euro met de dollar maakt je dan ook kwetsbaar.”
Trump zorgt voor onzekerheid. Hoe werkt dat door in beleggingen?
„Extra volatiliteit in de markten. President Trump is uitgesproken, hij maakt agressieve beleidskeuzes om zaken in gang te brengen. Er is daardoor veel ruis. Maar we geloven dat zijn beleid er uiteindelijk op gericht is het Amerikaanse begrotingstekort te verkleinen. Dit doet Trump door de private groei aan te jagen en import van buitenlandse producten minder aantrekkelijk te maken.”
Wereldwijd zijn investeerders terughoudend over Trump.
„Er is nog geen paniek”, formuleert hij prudent. „Maar Europese en Aziatische beleggers worden voorzichtiger. Die vrezen dat de traditionele aanpak, om dollars en obligaties te blijven kopen en op Amerika te blijven inzetten voor rendement, kan kantelen. De dollar en de Amerikaanse obligaties waren eindeloos aantrekkelijk, nu is de onzekerheid gegroeid.”
Obligatierentes zijn opgelopen. Zijn ze naast aandelen interessant?
„Ja. We zien zakelijke kredieten en hoogwaardige
high-yield obligaties met een rente rond vijf procent. Dat benadert met veel minder risico het historisch rendement op aandelen, zo’n acht tot tien procent. Obligaties bieden je veel minder volatiliteit. Vooral de Europese
high-yield-obligatiemarkt steekt positief af: bijna twee derde van dat segment heeft nu een BB-classificatie. Dat geeft een onverwacht sterke kwaliteit.”
Europa geldt toch als zeer risicovol?
„Risico hoort erbij natuurlijk, maar je moet zeker heel gericht en actief beleggingen selecteren, en ze spreiden is essentiëler dan ooit. Blind in deze markt stappen werkt niet meer. Sommige beleggingssectoren zoals defensie, software en banken zijn in Europa aantrekkelijk. Zeker defensie met de enorme uitgaven, zoals in Duitsland.”
„De beleggingen in bedrijven die luxe goederen en de halfgeleiders maken en ook de mijnbouwers zijn hier kwetsbaar. In technologie blijft Europa duidelijk achter op de VS, deels omdat hier relatief weinig AI-innovatie is; je hebt hier bijna geen
Magnificent Seven-bedrijven zoals Microsoft of Nvidia in de VS.”
Hoe zal Europa zich ontwikkelen voor beleggers?
„Europa groeit traag, bedrijven worstelen met winstmarges. De ECB zal steun moeten bieden, wellicht met extra renteverlagingen. De onzekerheid in Europa, vooral door politieke en geopolitieke conflicten, maakt het ook geen risicoloze keuze. Een zwakke euro biedt bedrijven en obligaties tijdelijk wel lucht. Structureel verandert dat echter niets aan het perspectief op een lager rendement.”
www.nu.nl
/i/2005212574.png?f=fpa_original)
nos.nl
