De vreedzame manier om je bank te beroven
Peter Slagterop 25 aug. 2025
Alpha News
Bijdrage van Erik
In het najaar van 2022 waren er in Libanon, dat gebukt ging onder een diepe financiële crisis, minstens tien gevallen van burgers die gewapend naar het kantoor van hun eigen bank gingen om
hun tegoeden op te eisen. Soms met bluf uitgevoerd met een
neppistool, konden deze overvallen op relatief veel sympathie rekenen van het rechtssysteem, en lage straffen. Rechters erkenden dat het om wanhoopsacties ging, het gevolg van langdurige informele opnamebeperkingen van met name dollarrekeningen en wanbeheer van overheid en financiële instellingen.
Hoewel dit een ver-van-mijn-bed-show lijkt, moet dit soort gebeurtenissen iedereen aan het denken zetten. Namelijk over de realiteit dat rekeninghouders bij banken – of het nou in Libanon is of hier in Nederland – juridisch gezien geen eigenaar zijn van hun geld.
Zodra je geld stort, wordt het eigendom van de bank, en jij hebt in ruil daarvoor een vordering op de bank ter hoogte van je saldo. Bij een faillissement ben je dus gewoon een schuldeiser. En dan ben je in Nederland gelukkig redelijk beschermd, met een depositogarantiestelsel die de terugbetaling van tegoeden tot 100.000 euro garandeert. Maar ook dat
kent uiteraard zijn grenzen, afhankelijk van de omvang van de catastrofe die banken treft.
Het verband tussen kredietrisico van de staat en cryptoadoptie
Gelukkig zijn er zowel in Libanon als in andere landen meer vreedzame manieren om je geld veilig te stellen dan met een pistool. Namelijk het opnemen van banktegoeden (liefst
voordathet misgaat), er BTC van kopen en dit in eigen beheer te houden.
Doen mensen dit ook echt in tijden van onzekerheid? Een recent onderzoek, aangehaald door Byron Gilliam van Blockworks, suggereert van wel. Uit
deze paper uit 2024bleek:
“A 10% increase in sovereign CDS spreads is associated with a 2.9 - 4% increase in crypto app downloads.”
Een CDS is hier de credit default swap op staatsobligaties, met andere woorden de premie om je in te dekken tegen een staatsfaillissement. Dus zodra burgers merken dat hun overheid of banksysteem wankelt, zoeken ze sneller naar bitcoin en crypto als alternatief. Anders gezegd, de kapitaalstroom naar een ander financieel systeem wordt groter. Het onderzoek claimt dat dit verband causaal is:
“Crypto adoption jumps in the months following news related to sovereign risk.”
De onderzoekers kwamen tot deze conclusie na bestudering van kredietproblemen in Argentinië, Turkije en Venezuela en crises met de staatsschuld in Sri Lanka, Griekenland en Ecuador.
Dit is heel interessant omdat het laat zien dat het narratief van bitcoin (en crypto) als alternatief financieel systeem niet alleen een talking point van bitcoin maximalisten is: ‘het volk’ ziet dit ook zo én handelt ernaar.
Goud versus bitcoin
Uiteraard was het eeuwenlang goud dat de rol vervulde van het veilig stellen van kapitaal in tijden van onzekerheid, en die rol heeft goud natuurlijk nog steeds. De vraag dringt zich dan ook op waarom de prijs van goud
een zeer lage correlatie heeft met die van BTC. Als zelfs Larry Fink van BlackRock bitcoin bestempelt als een “
flight to quality”, waarom stijgt BTC dan niet in tijden van crisis?
Ten eerste is niet elke crisis gerelateerd aan problemen met de staatsschuld. Het geciteerde onderzoek gaat alleen over risico op kredietwaardigheid van de staat, en niet over geopolitieke onzekerheid zoals dreigende oorlog. In dat laatste geval is het goud dat van oudsher gewild is, en bitcoin vervult die rol nog niet.
Daarbij komt dat de toegenomen populariteit van crypto bij problemen met de staatsschuld alleen bij een relatief kleine groep kopers vastgesteld is. Instituties die midden in het traditionele financiële systeem zitten, zoals centrale banken, downloaden geen crypto apps. Zij hebben wel een mandaat om goud in te slaan.