De weinig bekende (maar cruciale) verschil tussen foliumzuur en folaat:
Als ik je vraag welke van deze vitamines van nature werd gevonden in voedsel, foliumzuur of folaat, zou je het antwoord weten? Zo niet, dan ben je in goed gezelschap. Medische professionals, voedingsdeskundigen en gezondheidsdeskundigen halen de twee vaak door elkaar, simpelweg omdat de termen vaak door elkaar worden gebruikt.
Veel gezondheidsdeskundigen zouden zelfs beweren dat foliumzuur en folaat in wezen dezelfde voedingsstoffen zijn. Terwijl foliumzuur vaak wordt beschouwd als een aanvullende vorm van folaat, is er een belangrijk onderscheid tussen deze twee verbindingen. Voor vrouwen voorbij vruchtbare leeftijd, en mannen in het algemeen, zijn hoge doses van de synthetische vorm van deze voedingsstof niet nodig, en kunnen zelfs schadelijk zijn.
Wat is het verschil tussen foliumzuur en folaat?
Folaat is een algemene term voor een groep van in water oplosbare B-vitamines, en is ook bekend als B11 (in de USA als B9). Foliumzuur verwijst naar de synthetische verbinding die gebruikt wordt in voedingssupplementen en voedselverrijking, terwijl folaat verwijst naar de diverse tetrahydrofolaat afgeleiden die van nature in voedsel voorkomen.
De vorm van folaat die de belangrijkste folaat metabole cyclus kan ingaan is tetrahydrofolaat (THF). Anders dan natuurlijke folaten, die gemetaboliseerd worden tot THF in de slijmvlies van de dunne darm, ondergaat foliumzuur initiële reductie en methylering in de lever, waar conversie naar de THF vorm dihydrofolaat reductase vereist. De lage activiteit van dit enzym in de menselijke lever, gecombineerd met een hoge inname van foliumzuur kan leiden tot onnatuurlijke niveaus van ongemetaboliseerde foliumzuur die de systemische circulatie van het lichaam ingaat.
Verschillende studies hebben gemeld dat er ongemetaboliseerd foliumzuur in het bloed aanwezig kan zijn als gevolg van consumptie van foliumzuur supplementen of verrijkte voedingsmiddelen. Menselijke blootstelling aan foliumzuur bestond niet tot zijn chemische synthese in 1943, en werd in 1998 in de USA geïntroduceerd als een verplichte voedselverrijking. Voedsel verrijkt met foliumzuur werd verplicht geacht in de USA wegens overweldigend bewijs voor het beschermende effect van foliumzuur vóór de conceptie en tijdens de vroege zwangerschap op de ontwikkeling van neurale buis defecten (NBD) bij pasgeborenen.
Risico's van overmatige inname van foliumzuur
Terwijl de incidentie van NBD in de USA met zo'n 30% verminderd is (de overige 70% wordt in verband gebracht met een tekort aan vitamine B12!) sinds foliumzuurverrijking begon, is er bezorgdheid over de veiligheid van chronische inname van hoge niveaus van foliumzuur uit verrijkte voedingsmiddelen, dranken en voedingssupplementen. Eén van de belangrijkste risico's van overmatige inname van foliumzuur is de ontwikkeling van kanker. Bij patiënten met een bepaalde hartziekte in Noorwegen, waar geen foliumzuur verrijking is van voedingsmiddelen, werd de behandeling met foliumzuur plus vitamine B12 geassocieerd met een verhoogde kanker uitkomsten en mortaliteit. In de Verenigde Staten, Canada en Chili, werd de instelling van een foliumzuur suppletie programma geassocieerd met een verhoogde prevalentie van darmkanker. Uit een andere studie bleek dat dagelijkse aanvulling met 1 mg foliumzuur geassocieerd werd met een verhoogd risico op prostaatkanker.
Onderzoekers hebben de hypothese dat overmatig foliumzuur verrijkte voedingsmiddelen direct kan worden gerelateerd aan de toename van kankergevallen. Overmaat van foliumzuur kan de groei van gevestigde tumoren, hetgeen uiteindelijk kan leiden tot kanker, bevorderen. De aanwezigheid van ongemetaboliseerd foliumzuur in het bloed is geassocieerd met verminderde hoeveelheid killer cellen. Omdat natuurlijke killer cellen een rol spelen in het vernietigen van tumorcellen, zou dit suggereren dat overmaat van foliumzuur bestaande premaligne en maligne laesies kunnen bevorderen.
Een hoge inname van foliumzuur kan de detectie van vitamine B12-tekort maskeren en kan leiden tot een verslechtering van de functies van het centrale zenuwstelsel, vooral bij ouderen. Uit een studie bleek dat gebruik van foliumzuur van 400 microgram per dag onder oudere volwassenen dat zij een significant hogere snelheid hadden van cognitieve achteruitgang dan niet-supplement-gebruikers. Een andere studie vond een hogere prevalentie van zowel bloedarmoede en cognitieve stoornissen in combinatie met een hoge inname van foliumzuur bij ouderen met een lage vitamine B12-status. Aangezien vitamine B12-tekort een veel voorkomend probleem is voor veel oudere volwassenen, suggereren deze studies dat een hoge inname van foliumzuur tot ernstige cognitieve gevolgen kan leiden.
Folaat uit natuurlijke voedselbronnen is het beste
Ondanks de risico's verbonden aan hoge niveaus van foliumzuur inname, is het bekend dat een adequate inname van folaat uit de consumptie van folaat-rijk voedsel essentieel is voor de gezondheid. Folaat helpt de volledige ontwikkeling van rode bloedcellen, verlaagt het homocysteïne in het bloed en ondersteunt de functies van het zenuwstelsel. Het is bekend om zijn rol in preventie van neurale buisdefecten bij pasgeborenen, zodat vrouwen in de vruchtbare leeftijd zeker een adequate inname moeten hebben voorafgaand aan en tijdens de zwangerschap.
Uitstekende bronnen van folaat zijn onder andere groenten zoals spinazie, andijvie, sla, asperges, raapstelen, peterselie, boerenkool, broccoli, bloemkool, bieten, en linzen. Niet verrassend, een aantal van de beste voedsel bronnen van folaat zijn kalfslever en kippenlever.
U kunt folaat aanvullen als uw voedselopname onvoldoende is. Kijk voor producten die "5-methyltetrahydrofolaat" of "5-MTHF" op het etiket bevatten. Vermijd producten die "foliumzuur" op het etiket vermelden. Zorg ervoor dat u uw multivitamine controleert, omdat de meeste multi's foliumzuur bevatten en niet folaat.
Vrouwen die van plan zijn zwanger te worden moeten tussen 800 en 1200 mcg folaat per dag consumeren gedurende enkele maanden voor het begin van de zwangerschap. Tenzij je op regelmatige basis kip of kalfslever en aanzienlijke hoeveelheden bladgroenten consumeert, is het moeilijk om deze hoeveelheid te verkrijgen uit de voeding alleen. Als je zwanger bent of probeert zwanger te raken, adviseer ik aan te vullen met 600-800 mcg folaat per dag, afhankelijk van uw inname.
Alle andere mensen, zoals mannen en oudere vrouwen, zijn in staat om genoeg folaat binnen te krijgen bij een dieet met voldoende plantaardige consumptie, en hoeven niet aan te vullen.
Verdere informatie in het Engels:
http://chriskresser.com/folate-vs-folic-acid
