### Samenvatting van *De Fiat Standaard* door Saifedean Ammous in het Nederlands
*De Fiat Standaard* (vertaald uit *The Fiat Standard: The Debt Slavery Alternative to Human Civilization*) is het vervolg op Saifedean Ammous’ bestseller *De Bitcoin Standaard*. In dit boek richt de Libanese econoom zijn analytische blik op het mondiale fiatgeldsysteem, dat gebaseerd is op door overheden gesteunde valuta zonder intrinsieke waarde, zoals de euro en de dollar. Ammous onderzoekt de oorsprong, werking, tekortkomingen en gevolgen van dit systeem, en vergelijkt het met Bitcoin als een mogelijk alternatief. Hieronder volgt een samenvatting van de kernpunten van het boek, gebaseerd op beschikbare informatie.
#### Hoofdthema’s van *De Fiat Standaard*
1. **De verschuiving van goud naar fiatgeld**
Ammous beschrijft hoe de wereld in de 20e eeuw overstapte van de goudstandaard, waarbij geld gedekt werd door goud, naar het huidige fiatgeldsysteem, dat begon toen de VS in 1971 de dollar loskoppelde van goud. Hij legt uit dat fiatgeld waarde ontleent aan overheidsmandaten en vertrouwen, niet aan schaarste of intrinsieke waarde zoals goud. Deze verschuiving maakte onbeperkte geldcreatie mogelijk, wat centrale banken en overheden ongekende controle gaf over monetaire systemen.
2. **Werking van het fiatgeldsysteem**
Ammous vergelijkt fiatgeld met Bitcoin door het concept van “fiatmining” te introduceren. In tegenstelling tot Bitcoin, waar mining een gedecentraliseerd proces is met vaste regels, wordt fiatgeld “gemined” door centrale banken en overheden via kredietverlening en geldcreatie. Dit leidt tot inflatie, omdat er geen inherente limiet is aan de hoeveelheid geld die kan worden gecreëerd. Hij benadrukt dat dit systeem afhankelijk is van complexe mechanismen zoals fractioneel reserve bankieren en schaduwbankieren, die instabiliteit en ongelijkheid bevorderen.
3. **Economische, politieke en sociale gevolgen**
Het fiatgeldsysteem heeft volgens Ammous verstrekkende gevolgen:
- **Economische verstoringen**: Overheidsinterventie via geldcreatie veroorzaakt prijsverstoringen op markten voor voedsel, brandstof, wetenschap en onderwijs. Dit leidt tot inefficiënties en misallocatie van middelen.
- **Schuldenslavernij**: De ondertitel van het boek verwijst naar de afhankelijkheid van schulden om het systeem draaiende te houden. Overheden en particulieren worden gedwongen om steeds meer te lenen, wat een “Ponzi-economie” creëert die afhankelijk is van voortdurende groei en inflatie.
- **Sociale ongelijkheid**: Het systeem bevoordeelt degenen die dicht bij de geldcreatie staan (zoals banken en grote bedrijven), terwijl gewone burgers de inflatoire druk voelen door stijgende kosten voor levensonderhoud.
- **Milieu en oorlog**: Ammous stelt dat fiatgeld indirect bijdraagt aan milieuvervuiling en oorlogen, omdat overheden goedkoop geld kunnen lenen om destructieve projecten te financieren.
4. **Bitcoin als alternatief**
Ammous ziet Bitcoin als een mogelijke oplossing voor de tekortkomingen van het fiatgeldsysteem. In tegenstelling tot fiatgeld heeft Bitcoin een vaste voorraad (21 miljoen munten), wat het deflatoir maakt en beschermt tegen inflatie. Het gedecentraliseerde karakter elimineert de behoefte aan centrale banken, waardoor manipulatie wordt beperkt. Bitcoin biedt, volgens Ammous, “hoge verkoopbaarheid over afstand” (vergelijkbaar met fiatgeld), maar zonder de onbeperkte schuldenlast. Hij voorspelt dat de opkomst van Bitcoin geen chaotische ineenstorting van het fiatgeldsysteem hoeft te veroorzaken, maar eerder een geordende overgang naar een nieuwe monetaire standaard, die hij vergelijkt met een “schuldjubileum” dat wereldwijde kapitaal- en energiemarkten kan hervormen.
5. **Kritische blik op fiatgeld**
Het boek is sterk libertarisch gekleurd, waarbij Ammous kritiek levert op centrale banken, overheden en mainstream economische theorieën (zoals het keynesianisme). Hij betoogt dat het fiatgeldsysteem geen “gratis lunch” biedt, zoals voorstanders beweren, maar juist leidt tot terugkerende crises, zoals de meer dan zestig gevallen van hyperinflatie in de afgelopen eeuw. Hoewel het systeem al decennia functioneert en wereldwijde transacties mogelijk maakt, stelt Ammous dat het fundamenteel onhoudbaar is door de inherente instabiliteit en afhankelijkheid van schulden.
#### Perspectief en stijl
Ammous benadert het onderwerp vanuit de Oostenrijkse economische school, die de nadruk legt op vrije markten en minimale overheidsinterventie. Hij gebruikt een analogie met Bitcoin om de werking van fiatgeld te verklaren, wat het boek toegankelijk maakt voor lezers die bekend zijn met cryptocurrency. Zijn toon is scherp en polemisch, waarbij hij soms controversiële standpunten inneemt, zoals het ontkennen van wetenschappelijke consensus over onderwerpen buiten economie (bijvoorbeeld klimaat en voeding). Dit maakt het boek inspirerend voor libertarische lezers, maar mogelijk minder aantrekkelijk voor wie een meer gematigde visie zoekt.
#### Belangrijke inzichten
- **Fiatgeld versus Bitcoin**: Ammous contrasteert de ongecontroleerde geldcreatie van fiatgeld met de vaste, transparante uitgifte van Bitcoin, waarbij hij Bitcoin presenteert als een superieure monetaire technologie.
- **Deflatie als kans**: In lijn met Jeff Booth’s *The Price of Tomorrow* ziet Ammous deflatie (gedreven door technologie zoals Bitcoin) als een kans voor overvloed, in plaats van een bedreiging voor economische groei.
- **Systeemkritiek**: Het boek biedt een kritische analyse van hoe fiatgeld de wereldwijde economie heeft vervormd, met een nadruk op de negatieve gevolgen van inflatie en schulden.
- **Toekomstvisie**: Ammous pleit voor een wereld waarin Bitcoin het fiatgeldsysteem vervangt, wat volgens hem kan leiden tot een stabielere en eerlijkere economische orde.
#### Kritiek en ontvangst
- **Sterke punten**: Het boek wordt geprezen om zijn heldere uitleg van complexe economische concepten en de originele vergelijking tussen fiatgeld en Bitcoin. Het is leerzaam en actueel, vooral in tijden van inflatie en monetaire onzekerheid.
- **Kritiek**: Sommige lezers vinden Ammous’ libertarische bias te sterk, wat het boek minder objectief maakt. Zijn neiging om buiten zijn expertise te treden (bijvoorbeeld over klimaat) wordt als zwakte gezien. Daarnaast kan de focus op Bitcoin als oplossing te speculatief lijken voor sceptici van cryptocurrency.
#### Conclusie
*De Fiat Standaard* biedt een diepgaande en kritische analyse van het fiatgeldsysteem, met een focus op de economische, politieke en sociale implicaties ervan. Ammous gebruikt zijn expertise in Bitcoin en de Oostenrijkse economische school om te betogen dat het huidige systeem inherent instabiel is en dat Bitcoin een levensvatbaar alternatief biedt. Het boek is een aanrader voor lezers die geïnteresseerd zijn in monetaire systemen, cryptocurrency en economische hervormingen, maar vereist een open geest vanwege de libertarische inslag en controversiële standpunten. Het is beschikbaar in het Nederlands via uitgevers zoals Konsensus Network en retailers zoals Bol.com (ISBN: 9789916974087 voor de paperback, 9789916974094 voor het e-book).
(
https://bitcoinmagazine.nl/nieuws/de-fiat-standaard-is-uit-in-het-nederlands)